Waterbodembeheer uit oogpunt van kwantiteit
Iedere watergang zal zo nu en dan gebaggerd moeten worden. Hoe vaak hangt van vele factoren af. Er zijn verschillende redenen om te baggeren vanuit het kwantiteitsoogpunt:
- Het op diepte houden van vaargeulen en havens om de doorvaar diepte geschikt te houden voor schepen;
- Het vergroten van de afvoercapaciteit van een watergang;
- Civieltechnische redenen om het profiel aan te passen, bijvoorbeeld bij de aanleg van een stuw of brug.
De aanleiding voor de initiatie van een baggerproject is meetstal dat de actuele staat van een waterbodem afwijkt van een norm of richtlijn wat betreft het vereiste profiel. Wateren waar een onderhoudsplicht geldt worden gemonitord op waterdiepte. De gemeten of berekende waterdiepte wordt vervolgens getoetst aan de vereiste diepte, zoals door de waterbeheerder is vastgelegd in de legger van het waterschap. De onderhoudslegger vormt veelal de basis voor waterbodembeheer uit oogpunt van onderhoud. Voldoet het profiel van de watergang niet dan zal er een baggerproject geïnitieerd worden.
Zie de pagina Wettelijk Kader voor meer informatie over het bevoegd gezag van wateren en de legger.
Waterbodembeheer uit oogpunt van kwaliteit
Een andere belangrijke reden voor baggerwerk is dat de actuele staat van een waterbodem afwijkt van een norm of richtlijn wat betreft de gewenste water(bodem)kwaliteit. De waterbeheerder (het waterschap of Rijkswaterstaat) is verantwoordelijk voor baggeren uit kwaliteitsoogpunt. Het beheerplan van een watergang stelt normen wat betreft het kwalitatieve beheer van oppervlaktewateren. Er dient getoetst te worden of de waterbodemkwaliteit een belemmering vormt voor het realiseren van de gebiedsfuncties en doelen die in de waterbeheerplannen zijn vastgelegd. Als een verontreinigde waterbodem een probleem vormt voor die functies, zal de waterbeheerder een ingreep in de waterbodem overwegen. Er is echter nooit een verplichting om een ingreep uit te voeren.
Zie de pagina Wettelijk Kader voor meer informatie over het bevoegd gezag van wateren en waterbeheerplannen.